Nunarput, oqaatsivullu

Siumup siulittaasuatut 2014-imi qinigaagama, qinigassanngortissimavugut aningaasaqarnerup ingerlallualernissaa qineqqusaarutigalugu, amerlanerusut sulilersinniarlugit, aalisarneq annertusiniarlugu, pisaqarnerujumalluta, nunap iluani attaveqaatit ineriartortinniarlugit aamma takornariartitsineq. Tamakku tunngavigaavut, nunarput nukittorsinniarlugu, innuttagut nunattalu aningaasaqarnera. Pilersaarut tamanna iluatsittutut oqaatigisinnaavarput, naak coronamik ajornartoornerup nunatta aningaasaqarnera eqqoraluaraa, ullumikkulli suliffissaalatsisut 2000-inik ikinnerulersimapput. Massakkulli piffissanngorsimavoq qulakkiissallugu, oqaatsivut kulturerpullu ataatsimoortinnitsinni qitiutissallugit.

Mittarfiliortitserneq ingalalersimavoq, Ilulissani Isfjordcenter aallartissimavoq, hotellet nutaat sanaartorneqarput takornariartitsisartullu takornarissat nunatsinnut takornariartinniarlugit piareersalersimapput, coronamik ajornartoorneq qaangiuteriarpat. Tamannalu sulifissanik amerlanerusunik pilersitsissaaq. Tamatuma saniatigut aatsitassarsiorfik nutaaq ammarsimavoq aammalu piaanissamik akuersissummik ataatsimik tunniussaqarsimavugut. Aamma taakku suliffissanik amerlanerusunik pilersitsissapput. Taakku inunnik sulisissinnaasatinnik amerlanerusunik pilersitsissapput. Tamanna isumaqarpoq, inuit nunanit allaneersut tikeralissammata maani inooqataaniarlutik suliniarlutillu.

Maannakkullu nunatsinni piffissanngorpoq alloriarneq tulleq tigussallutigu. Piffissanngorpoq nunanut allanut suliassaqarfik nunatsinnut oqqutissallutigu. Nunarput ineriartortissavarput, tikilluaqqussavagut nunatsinnukartut suliartorlutik siuariartortitsillutillu, kisianni uagut piumasaqaatigut tunngaviussapput.

Nunatsinnut suliartorluni tikikkaanni, oqaatsivut ilinniartariaqarpaat kulturerpullu paasillugu. Taamaattumik malittarisassanik ersarissunik pilersitsissaagut, qaqugukkut sulinermik akuersissummik tunisissalluta aamma qaqugukkut sulinissamik akuersissummik ataavartumik atuuttussamik tunisissalluta.

Kissaatigaara, oqaatsitta ilinniarneqarsinnaanissaa ajornanngitsuussasoq. Sisimiuni oqaatsinut ilinniarfik toqqaannertumik ilinniarsinnaanermik akeqanngitsumik pilersitsissaaq, pisinnaaffimmi atorneqarsinnaasumik. Pisortani atorfittaartut sukkassusaa aaliangersakkamik oqaatsinik ilinniartinneqassapput. Atorfeqartut atorfitik tigummiinnarniarunikkit soraarummeernerni anguseqqaartassapput, nutserunneqarnissaminnik pisaariaarutsitsinissamik tungaannut.

Pikkorissarnerit tamanut ammasuussapput – aamma nunatta avataaneersunit – taamaasillutik ilinniarnerminnik aallartiaarsinnaanngorlutik. Taamaasilluta nutserinermut aningaasarsiat kisiisa pinnagit sipaartalissaagut, aamma qulakkiissavarput, innuttaasunngorlaat uagut nunatsinni piumasaqaatigut malillugut inuaqatigiinni akuulissammata.

Nunasiaanitta nalaanni angajoqqaanut oqartoqartarpoq, qallunaatoorneq ukkanneqassasoq, taamaasillutik meerartaat ilinniagaqalerniassammata Kalaallit Nunaatalu siunissaa ineriartortillugu. Taamatut ukkassinerup kinguneraa, inoqatitta ilaasa kalaallisut oqaatsitsitsinneq arsaarneqarnerannik. Atuartitsinerup attaveqaatinik elektroniskimik ingerlaneqartunik akeqanngitsumillu ilinniartinneqarsinnaanermik, periarfissinneqarsinnaalissapput oqaatsiminnik katassimasaminnik ilinniartinneqarsinnaalernissaminnik. Ukiuni tulliuttuni qulikkaani nunarput annertoorujussuarmik allanngorfiussaaq, kisianni nunatta ukioq 2040-mi qanoq isikkoqarnissaa, politikkikkut aaliangikkavut tunngavigalugit isikkoqartussaassaaq. Taamaammat tamannarpiaq pillugu aaliangiisuussaaq, qulakkiissallutigu, kalaallisut oqaatitta nunatsinni ataatsimoorfiunissaat.